✉️ DEF VERSIE #3
Telefilms 2025 | You can’t win a race by committee | Anarchie voor de jeugd
🎬 TELEFILMS 2025
Afgelopen maandag was de deadline voor nieuwe Telefilm plannen. Het genre dit jaar is ‘jeugdfilms met als basis humor’ wat op zichzelf al tamelijk grappig is. De Telefilms werken als volgt: een schrijver ontwikkelt in samenwerking met een ervaren producent een synopsis van hooguit vier pagina’s. Die synopsis gaat met CV’s, en verder niets, naar het CoBO fonds, waar in een vergadering met omroepdramaturgen twaalf plannen worden uitgekozen, twee per deelnemende omroep.
Die twaalf plannen worden vervolgens ontwikkeld tot een volwaardig scenario, voor 25 duizend euro per stuk, waarna de omroepen er zes laten vallen en er zes worden gemaakt voor een kleine negen ton.
De Telefilms is een buitengewoon populaire reeks onder makers, omdat het één van de snelste manieren is om een project volledig gefinancierd te krijgen. Bovendien is het één van de laatste trajecten waarbij omroepdramaturgen ook echt iets te vergeven hebben.
Meedoen aan de Telefilm kan heartbreaking zijn, aangezien je maandenlang met dramaturgen aan een speelfilm werkt die vervolgens datzelfde project de nek om kunnen (moeten) draaien. Daar staat tegenover dat je met één beslissing plots in productie bent. (En niet te vergeten: wanneer je script wordt uitgekozen krijgt de schrijver er in één klap nog eens 25 duizend euro bij, waardoor het ineens behoorlijk goed betaald is.)
Sinds de oprichting in 1999 kan de Telefilm terugkijken op een aantal niet misselijke titels. Koolhovens Suzy Q, meteen in de eerste reeks en goed voor drie kalveren. En daarna films als Off Screen en TBS van onze eigen Pieter Kuijpers (‘papa’s enige vriend’, aldus mijn kinderen), Blue Bird van Mijke de Jong en wat te denken van Cloaca, De Uitverkorene, Skin, Jongens, Matterhorn en Aanmodderfakker. Om nog maar te zwijgen van Hiernamaals (2018), van yours truly.
Op de website pocht het CoBO dat van alle Telefilms er wel 21 een bioscooprelease hebben gekregen. Maar eigenlijk kunnen ze dat net zo goed weghalen want het is nou net het CoBO zelf die daar de laatste jaren een beetje voor is gaan liggen, aangezien deze films nou eenmaal voor het kleine scherm gemaakt worden.
🏁 YOU CAN’T WIN A RACE BY COMMITTEE
De reden dat de Telefilm zo populair is onder makers én dat ze ieder jaar een aantal uitstekende films oplevert is min of meer dezelfde: het hoeft niet langs eindeloos verschillende schijven, en nog belangrijker: nadat je groen licht hebt gekregen bemoeit bijna niemand zich er meer mee.
En dat merk je. In de film Ford v Ferrari, een film die vooral bestaat om met scenes van één minuut in mijn insta-algoritme op te duiken, probeert Matt Damon zijn opdrachtgever ervan te overtuigen hem in zijn eentje aan het roer te zetten en zegt hij: All due respect, sir, you can't win a race by committee.
En zo voelt het soms wel. Werken voor streamers kan soms lastig zijn nu het steeds onduidelijker wordt wie er uiteindelijk in Engeland of Amerika beslissen. Tegelijkertijd werkt de NPO tegenwoordig met het NPO-fonds waar een gezichtsloze commissie van collega makers met een mailtje een project toekent of de nek omdraait. Ooit was er sprake van dat het fonds transparanter zou worden en na een afwijzing in ieder geval bekend zou maken welke collega’s er achter die afwijzing zaten, maar nu lijkt dat het fond besloten heeft: toch maar niet. (Mocht hier enige rancune van een recent afgewezen maker doorklinken, dat kan kloppen.)
✊ ANARCHIE VOOR DE JEUGD
En dan het genre: de kinderfilm. Dit is één van de weinige genres waarin Nederland altijd in uitblinkt. Niet alleen met film en tv, maar natuurlijk ook literatuur en kindertheater. Iets in onze Annie MG Schmidt/VPRO traditie zorgt ervoor dat wij kinderen genadeloos serieus nemen, niet terugdeinzen voor zware thema’s: pesten, scheiding, depressie, zelfs zelfmoord — het kan allemaal, zolang het met verbeelding wordt gebracht. En humor. En een beetje anarchie.
We hebben er zelfs een soort stijl in ontwikkeld: grote thema’s, luchtig verteld. Al is dat een kunstvorm die soms een beetje verloren dreigt te raken wanneer het uitmondt in kinderthema’s, stout verteld. Films die op het eerste gezicht wel dat VPRO-randje hebben maar uiteindelijk toch vooral een beetje tandeloos zijn, zodat je eindigt met titels als Juffrouw Knurft en het Schetenkampioenschap.
Hier een artikel van Ronald Giphart over onze rijke traditie van goede kinderboeken:
En hier ook nog een stukje over existentiële kinderangsten en drama in relatie tot de telefilm Hiernamaals van niemand minder dan mijzelf.
✏️ TOT SLOT — TWEE SCHRIJFADVIEZEN
🧠 1. Overdesign je pitch niet.
Wanneer je een folder of voorstel stuurt naar een producent, overweeg dan gewoon platte tekst te sturen. Als die film stills en dat Stranger Things neon maken je tekst alleen maar moeilijker om te lezen. En als het er al prachtig uit ziet, wil je ook niet dat degene aan de andere kant denkt: “konden we de graphic designer maar inhuren.”
🎭 2. Begin met je hoofdpersoon.
On het Netflix algoritme te verslaan (wat niet bestaat) en een hook te schrijven die het publiek vanaf scene 1 vastgrijpt, overweeg dan altijd te openen met je hoofdpersoon. Vergeet de cold open van iemand die sterft een nooit meer terug komt, zoals een aflevering van Baantjer in 1999. Voor al het geklets over publiek dat half op de telefoon je serie zit te kijken is er één ding altijd waar gebleven en dat is dat mensen zich eerst altijd afvragen over WIE het gaat, en daarna pas over wat.
Dat was het. Wat vind jij de beste telefilm? En heb je een plan klaarliggen voor volgend jaar? Begin april worden twaalf uitgekozen plannen bekend gemaakt, dus dan komen we erop terug.
Tot volgende week!